Chi phí sản xuất là gì và cách tính chi phí như thế nào?

01-07-2024 635

Chi phí sản xuất là một trong những khái niệm thiết yếu trong kế toán quản trị và là yếu tố quan trọng để đánh giá các hoạt động hiện tại và tìm ra cơ hội nâng cao hiệu quả và lợi nhuận.

Mục lục
Quá trình tính toán chi phí sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và quản lý một doanh nghiệp có lợi nhuận. Khi chủ doanh nghiệp biết chi phí liên quan đến từng bước sản xuất, chủ doanh nghiệp có thể tối ưu hóa các quy trình liên quan đến sản xuất, lên lịch giao hàng một cách thực tế và lập kế hoạch cho các hoạt động kinh doanh khác để điều hành doanh nghiệp hiệu quả hơn nhiều.
 

Chi phí sản xuất là gì?


Chi phí sản xuất đề cập đến tất cả các chi phí trực tiếp và gián tiếp mà doanh nghiệp phải đối mặt khi sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ. Chi phí sản xuất có thể bao gồm nhiều loại chi phí, chẳng hạn như nhân công, nguyên liệu thô, vật tư sản xuất tiêu hao và chi phí chung.
 
Chi phí sản xuất là gì?
 

5 loại chi phí sản xuất chính


Mặc dù chi phí chính xác phụ thuộc vào từng doanh nghiệp và ngành nghề, nhưng có năm loại chi phí sản xuất chính:
 

1. Chi phí cố định


Chi phí cố định (còn được gọi là chi phí chung hoặc chi phí gián tiếp) vẫn giữ nguyên, bất kể doanh nghiệp sản xuất bao nhiêu sản phẩm hoặc dịch vụ.

Chúng không phụ thuộc vào khối lượng sản xuất mà thường mang tính định kỳ và theo thời gian. Ví dụ về chi phí cố định là tiền lương hàng tháng hoặc tiền thuê nhà.
 

2. Chi phí biến đổi


Chi phí biến đổi là những chi phí thay đổi tỷ lệ thuận với bất kỳ thay đổi nào trong sản xuất. Chúng tăng khi khối lượng sản xuất tăng và giảm khi khối lượng sản xuất giảm. Ví dụ về chi phí biến đổi là chi phí nguyên vật liệu, đóng gói hoặc vận chuyển.
 

3. Tổng chi phí


Tổng chi phí là tổng của cả chi phí cố định và chi phí biến đổi được tích lũy trong quá trình sản xuất. Nói cách khác, đó là tổng chi phí sản xuất và thay đổi theo khối lượng sản xuất.
 

4. Chi phí trung bình


Chi phí trung bình là tổng chi phí sản xuất chia cho tổng đơn vị sản phẩm đầu ra. Chi phí trung bình (hoặc chi phí đơn vị) là chi phí mà một doanh nghiệp phải trả để sản xuất một đơn vị và giúp xác định giá bán của nó.
 

5. Chi phí cận biên


Chi phí cận biên  là mức tăng thêm của tổng chi phí khi sản xuất thêm một đơn vị. Vì chi phí cố định không thay đổi theo khối lượng sản xuất nên chi phí cận biên chủ yếu liên quan đến chi phí biến đổi.

Tính toán chi phí cận biên giúp doanh nghiệp xác định mức sản xuất tối ưu. Khi chi phí cận biên để sản xuất thêm một đơn vị thấp hơn chi phí trung bình trên mỗi đơn vị, doanh nghiệp đã đạt được hiệu quả kinh tế nhờ quy mô và tiềm năng tối đa hóa lợi nhuận tăng lên.
 
Cách tính Chi phí sản xuất
 

Chi phí sản xuất được tính như thế nào?


Chi phí sản xuất được tính bằng cách cộng tất cả các chi phí cố định và chi phí biến đổi phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ.

Công thức tính tổng chi phí sản xuất là:

Chi phí cố định + Chi phí biến đổi = Chi phí sản xuất

Công thức tính chi phí trung bình cho mỗi đơn vị là:

(Chi phí cố định + Chi phí biến đổi) / Tổng số đơn vị sản xuất = Chi phí sản xuất trên một đơn vị

Lưu ý:  Bạn cũng có thể tính riêng chi phí cố định trung bình hoặc chi phí cố định biến đổi trung bình bằng các công thức bên dưới:

Chi phí cố định / Tổng số đơn vị sản xuất = Chi phí cố định trung bình

Chi phí biến đổi / Tổng số đơn vị sản xuất = Chi phí biến đổi trung bình

Công thức tính  chi phí cận biên  là:

Thay đổi tổng chi phí / Thay đổi số lượng = Chi phí cận biên
 

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sản xuất


Chi phí sản xuất là một yếu tố quan trọng đối với doanh nghiệp. Nó bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố có thể tác động đến lợi nhuận ròng của doanh nghiệp. Hiểu được các yếu tố này rất quan trọng để quản lý chi phí sản xuất hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố chính ảnh hưởng đến công thức tính chi phí sản xuất:
 

- Chi phí đầu vào


Chi phí đầu vào là các chi phí liên quan đến vật liệu, nhân công và thiết bị. Nó cần thiết để sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ. Khi giá nguyên liệu thô, năng lượng hoặc lao động tăng sẽ làm tăng chi phí sản xuất biên. Doanh nghiệp phải theo dõi và quản lý chi phí đầu vào để duy trì tính cạnh tranh.
 

- Công nghệ và Tự động hóa


Mức độ công nghệ và tự động hóa được sử dụng trong sản xuất có thể ảnh hưởng đến chi phí. Đầu tư vào máy móc hiện đại và tự động hóa có thể giảm chi phí lao động và cải thiện hiệu quả. Cuối cùng, nó làm giảm chi phí sản xuất. Tuy nhiên, các công ty phải cân bằng giữa đầu tư công nghệ ban đầu với tiết kiệm dài hạn.
 

- Kinh tế theo quy mô


Tính kinh tế theo quy mô xảy ra khi mức sản xuất tăng lên. Nó dẫn đến chi phí sản xuất trung bình thấp hơn. Khi một doanh nghiệp sản xuất nhiều đơn vị hơn, nó có thể dàn trải chi phí cố định trên một khối lượng lớn hơn. Nó làm cho mỗi đơn vị sản xuất rẻ hơn. Mở rộng quy mô sản xuất có thể là một chiến lược hiệu quả để giảm chi phí.
 

- Vị trí và địa lý


Các yếu tố địa lý đóng một vai trò trong chi phí sản xuất. Khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên, chi phí vận chuyển và các quy định của địa phương có thể thay đổi tùy theo vị trí. Các doanh nghiệp phải lựa chọn địa điểm sản xuất cẩn thận để nâng cao hiệu quả chi phí.
 

- Quy định và tuân thủ


Các yêu cầu pháp lý, tiêu chuẩn môi trường và chi phí tuân thủ có thể tác động đáng kể đến chi phí sản xuất. Doanh nghiệp cần đầu tư vào các biện pháp tuân thủ. Nó có thể bao gồm các thiết bị an toàn, bảo vệ môi trường và quy trình kiểm soát chất lượng. Tất cả điều này làm tăng thêm chi phí sản xuất.
 

- Nhu cầu thị trường


Nhu cầu thị trường ảnh hưởng đến chi phí sản xuất. Khi nhu cầu cao, doanh nghiệp có thể cần sản xuất nhanh hơn. Điều này có khả năng làm tăng chi phí lao động hoặc thiết bị. Ngược lại, nhu cầu thấp có thể dẫn đến tồn kho dư thừa và chi phí lưu kho.
 

- Mối quan hệ với nhà cung cấp


Mối quan hệ với nhà cung cấp có thể tác động đến chi phí sản xuất. Quan hệ đối tác mạnh mẽ với nhà cung cấp có thể mang lại những giao dịch tốt hơn về nguyên liệu thô và linh kiện. Doanh nghiệp đàm phán các điều kiện có lợi với nhà cung cấp có thể giảm chi phí đầu vào.
 

- Tỷ giá hối đoái


Tỷ giá hối đoái có thể tác động đến chi phí vật liệu và thiết bị nhập khẩu. Biến động tỷ giá hối đoái có thể dẫn đến biến động giá, tác động đến chi phí sản xuất.
 

- Đổi mới và nghiên cứu


Đầu tư vào R&D và đổi mới có thể dẫn tới việc phát triển các phương pháp sản xuất hiệu quả hơn về mặt chi phí . Các công nghệ và quy trình mới có thể đơn giản hóa hoạt động và giảm chi phí theo thời gian.
 

- Các yếu tố bên ngoài


Thiên tai, khủng hoảng kinh tế hoặc gián đoạn chuỗi cung ứng có thể làm tăng chi phí sản xuất. Các doanh nghiệp cần có kế hoạch dự phòng để giải quyết những thách thức không lường trước này.

Chi phí sản xuất
 

Cách kiểm soát chi phí sản xuất tối ưu


Mục tiêu lâu dài của mọi doanh nghiệp là giảm chi phí sản xuất mà không làm giảm chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ. Có một số cách để thực hiện việc này, phần lớn trong số đó yêu cầu phải xem xét các số liệu trước đó và đánh giá từng bước của quy trình sản xuất.
 

- Theo dõi số lượng sản xuất


Việc áp dụng các công thức chi phí sản xuất trong các phần trên sẽ giúp bạn phân tích rõ ràng số tiền cần chi để sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn sẵn sàng cung cấp cho khách hàng.

Tốt nhất nên tính toán chi phí sản xuất theo định kỳ (nghĩa là mỗi quý, mỗi tháng, mỗi mùa) để bạn có thể phát hiện bất kỳ thay đổi nào trong tổng chi phí và phân tích ảnh hưởng của nó đến doanh thu và lợi nhuận kinh doanh.
 

- Giảm chi phí vật tư, vật liệu


Nguyên liệu thô và linh kiện chiếm tỷ lệ đáng kể trong giá thành sản xuất. Và thường xuyên hơn không, các nhà cung cấp sẵn sàng đàm phán các điều khoản có lợi để giữ chân một khách hàng tốt.

Hỏi về bất kỳ khoản giảm giá nào có sẵn để đổi lấy hợp đồng dài hơn, đơn đặt hàng lớn hơn hoặc thanh toán bằng tiền mặt. Bạn cũng nên nhận báo giá từ các nhà cung cấp khác hoặc xem xét thử nghiệm các vật liệu thay thế mà không ảnh hưởng đến chất lượng.
 

- Đơn giản hóa quy trình sản xuất


Xem lại các bước và nguồn lực được sử dụng để sản xuất sản phẩm của bạn, trao đổi với nhóm sản xuất của bạn và tìm kiếm cơ hội để hợp lý hóa quy trình. Kiểm tra các nhiệm vụ có vẻ tốn quá nhiều thời gian hoặc không cần thiết và phát triển các cách để cải thiện hoặc cập nhật quy trình làm việc.

Nếu cần, hãy tiến hành thử nghiệm A/B, đo lường các số liệu cải tiến như sản lượng đầu ra hoặc tài nguyên đã tiết kiệm và đánh giá lại mọi thay đổi thường xuyên.
 

- Loại bỏ mọi chi phí không cần thiết


Có bất kỳ chi phí nào bạn có thể cắt giảm mà không tạo ra sự khác biệt lớn cho sản phẩm hoặc dịch vụ cuối cùng không? Ví dụ, nhiều doanh nghiệp chi mạnh vào việc đóng gói, dẫn đến gói hàng nặng hơn, giá vận chuyển cao hơn và lãng phí.

Các lĩnh vực khác có thể mang lại khả năng tiết kiệm tiềm năng bao gồm hợp nhất việc giao hàng, tối ưu hóa số lượng hàng tồn kho có sẵn và lên lịch bảo trì thiết bị thường xuyên để ngăn ngừa trục trặc và thời gian chết.
 

- Tận dụng các công cụ phần mềm và tự động hóa 


Khi nói đến các nhiệm vụ lặp đi lặp lại phổ biến trong hầu hết hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, tự động hóa sẽ giúp ích rất nhiều trong việc giảm lao động và tăng hiệu quả.

Các lĩnh vực phổ biến của tự động hóa trong sản xuất bao gồm xử lý đơn hàng, theo dõi lô hàng, quản lý tài nguyên, lập lịch trả lương và những thứ tương tự. Phần mềm quản lý doanh nghiệp cũng có thể sắp xếp tất cả dữ liệu sản xuất trên một nền tảng và đơn giản hóa việc theo dõi dữ liệu trong toàn bộ doanh nghiệp.
 

Lời kết


Chi phí sản xuất là vấn đề cốt lõi của mọi doanh nghiệp, ảnh hưởng đến việc lựa chọn nhà cung cấp, loại sản phẩm và giá cả mà doanh nghiệp đưa ra cho khách hàng.

Tính toán chi phí sản xuất cũng cung cấp thông tin cho việc ra quyết định chiến lược, tiết lộ các lĩnh vực cải tiến tiềm năng, liệu thay đổi sản xuất có thể đạt được hiệu quả kinh tế nhờ quy mô hay không và cách tốt nhất để tối đa hóa lợi nhuận.

Bài viết liên quan: