Nguyên liệu chính trong dây chuyền sản xuất dầu ăn

Nguyên liệu chính để sản xuất dầu ăn bao gồm các loại hạt có hàm lượng dầu cao như đậu nành, hạt hướng dương, hạt cải, hạt cọ, hạt oliu và hạt ngô. Mỗi loại hạt được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng tốt nhất và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Việc thu hoạch và xử lý nguyên liệu ban đầu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất chiết xuất và chất lượng dầu thô.

 

Các loại dầu ăn phổ biến hiện nay có thể kể đến:

• Dầu đậu nành: Giàu chất béo có lợi, giúp chống lão hóa, bảo vệ tim mạch, tăng cường miễn dịch và tốt cho mắt, da.
• Dầu hạnh nhân: Giúp ngăn ngừa cao huyết áp, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, đột quỵ, thích hợp với salad.
• Dầu bơ: Chứa Magie và Kali, hỗ trợ trí nhớ, giảm stress, phù hợp với chiên, rán, salad và dưỡng da.
• Dầu hạt cải: Chống lão hóa, béo phì, tăng cường miễn dịch, tốt cho tim mạch và làm đẹp da.
• Dầu dừa: Hỗ trợ làm đẹp, chống lão hóa, nhưng chứa nhiều chất béo bão hòa nên cần dùng hạn chế.
• Dầu hạt: Chiết xuất từ các loại hạt như óc chó, bí ngô, tốt cho tim mạch nhưng giá cao, ít phổ biến.
• Dầu hạt lanh & lúa mì: Giàu omega 3, 6, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm viêm khớp, thích hợp cho salad và nước chấm.

 

Quy trình trong dây chuyền sản xuất dầu ăn

Quy trình sản xuất dầu ăn gồm nhiều công đoạn khác nhau nhằm đảm bảo sản phẩm cuối cùng đạt chất lượng cao, an toàn và đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
 

 

- Thu hoạch và sơ chế nguyên liệu

Thu hoạch nguyên liệu:

• Nguồn nguyên liệu chính bao gồm: đậu nành, hạt hướng dương, hạt cải, hạt cọ, hạt oliu, hạt ngô...
• Thu hoạch khi hạt đã chín, hàm lượng dầu đạt mức tối đa.
• Phương pháp thu hoạch: thủ công hoặc cơ giới hóa.

Làm sạch và sàng lọc:

• Loại bỏ tạp chất như đất, đá, cành, lá, hạt hỏng.
• Dùng hệ thống sàng rung, quạt gió và nam châm.
• Phân loại hạt theo kích thước.

Làm khô:

• Giảm độ ẩm dưới 10%.
• Phương pháp: phơi nắng hoặc sấy khô công nghiệp.

 

- Xử lý nguyên liệu

Nguyên liệu sau khi làm sạch sẽ được đưa vào quá trình xử lý sơ bộ như sấy khô hoặc nghiền nhỏ để tăng hiệu suất ép dầu. Với một số loại hạt, người ta có thể sử dụng phương pháp hấp hoặc rang để làm mềm, giúp quá trình ép dầu hiệu quả hơn.
 

- Ép và trích ly dầu

Có hai phương pháp chính để thu dầu từ nguyên liệu:

• Ép cơ học: Sử dụng máy ép trục vít hoặc ép thủy lực để tách dầu ra khỏi nguyên liệu.
• Chiết xuất bằng dung môi: Sử dụng dung môi như hexane để hòa tan dầu từ nguyên liệu. Phương pháp này thường được áp dụng cho quy mô công nghiệp vì giúp thu được nhiều dầu hơn.

 

- Lọc dầu thô

Dầu sau khi ép hoặc chiết xuất còn chứa nhiều tạp chất như cặn bã, protein, phospholipid và các hợp chất khác. Do đó, dầu thô sẽ trải qua quá trình lọc để loại bỏ các tạp chất này.
 

- Tinh luyện dầu

Dầu thô chưa qua tinh luyện thường có màu sẫm, mùi hắc và chứa một số tạp chất không mong muốn. Quá trình tinh luyện giúp dầu đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Các bước trong giai đoạn này bao gồm:

• Khử keo: Loại bỏ các phospholipid gây đục dầu bằng nước nóng hoặc axit.
• Trung hòa: Loại bỏ axit béo tự do bằng dung dịch kiềm để tránh làm dầu bị chua.
• Tẩy màu: Hấp phụ các sắc tố không mong muốn bằng than hoạt tính hoặc đất sét.
• Khử mùi: Sử dụng phương pháp chưng cất để loại bỏ các hợp chất gây mùi khó chịu.

 

- Pha trộn dầu

 

• Kết hợp các loại dầu khác nhau để đạt được đặc tính mong muốn
• Điều chỉnh thành phần axit béo, điểm bốc khói và độ ổn định

 

- Bổ sung

 

• Vitamin: bổ sung vitamin A, D, E để tăng giá trị dinh dưỡng
• Chất chống oxy hóa: BHT, BHA, TBHQ hoặc vitamin E để tăng thời hạn sử dụng
• Chất nhũ hóa: lecithin để tăng độ ổn định

 

- Đóng gói và bảo quản

Sau khi tinh luyện, dầu ăn được kiểm tra chất lượng trước khi đóng gói. Dầu ăn có thể được đóng trong chai nhựa, chai thủy tinh hoặc can lớn tùy theo nhu cầu sử dụng. Việc bảo quản dầu ăn cần được thực hiện ở điều kiện thích hợp để tránh bị oxy hóa và giảm chất lượng.
 

 

- Kiểm tra chất lượng

Trước khi đưa ra thị trường, dầu ăn phải trải qua quá trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt theo các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm như độ tinh khiết, màu sắc, mùi vị, hàm lượng axit béo và độ ổn định oxy hóa.

Quy trình sản xuất dầu ăn là một quá trình phức tạp với nhiều công đoạn khác nhau, từ thu hoạch nguyên liệu, chiết xuất dầu thô, tinh luyện, đến đóng gói và phân phối. Mỗi bước trong quy trình đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm cuối cùng. Các nhà sản xuất dầu ăn luôn cải tiến và áp dụng công nghệ mới để nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm tác động môi trường và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về sản phẩm chất lượng và an toàn.
 

Máy móc trong dây chuyền sản xuất dầu ăn

 

- Máy làm sạch và sơ chế nguyên liệu

 

• Máy tách tạp chất: Loại bỏ các tạp chất như cát, sỏi, vỏ hạt và các vật thể không mong muốn khỏi nguyên liệu.
• Máy sấy nguyên liệu: Giúp giảm độ ẩm của hạt dầu để tăng hiệu quả chiết xuất.
• Máy nghiền hoặc máy cán hạt: Nghiền hoặc cán nhỏ nguyên liệu để tăng diện tích tiếp xúc, giúp quá trình ép dầu hiệu quả hơn.

 

- Máy ép dầu

 

• Máy ép trục vít: Sử dụng áp lực cơ học để tách dầu từ nguyên liệu.
• Máy ép thủy lực: Dùng lực nén mạnh để ép dầu từ các loại hạt có hàm lượng dầu cao.
• Máy ép nguội: Dùng để ép dầu ở nhiệt độ thấp, giúp giữ lại nhiều dưỡng chất hơn.

Máy Ép sơ bộ dầu thường được áp dụng trong nhà máy dầu ăn quy mô lớn. Máy ép sơ bộ dầu ăn có thể chiết xuất khoảng 70% dầu trong hạt có dầu. Sau đó, bánh ép sơ bộ được đưa đến nhà máy chiết xuất dung môi. Máy ép dầu này phù hợp với hạt có dầu có hàm lượng dầu trên 20%, chẳng hạn như hạt hướng dương, đậu phộng, hạt cải dầu, hạt lanh,...Nó có công suất từ 10 đến 200 tấn mỗi ngày.

 

- Máy chiết xuất dầu bằng dung môi

Quy trình chiết xuất dung môi dầu ăn là một thành phần quan trọng của quá trình sản xuất dầu ăn quy mô lớn, đặc biệt hiệu quả để tối đa hóa sản lượng dầu từ nhiều loại hạt có dầu và bánh ép trước.

Bằng cách sử dụng các hệ thống chiết xuất, bay hơi và tách dung môi tiên tiến, các nhà máy nghiền dầu có thể sản xuất hiệu quả dầu thô chất lượng cao và các sản phẩm phụ có giá trị, đảm bảo hiệu quả kinh tế và hoạt động. Nó đặc biệt có lợi trong sản xuất dầu ăn quy mô lớn, nơi hiệu quả, năng suất và hiệu quả về chi phí là rất quan trọng.

• Thiết bị chiết xuất dầu: Dùng dung môi (thường là hexane) để hòa tan dầu từ nguyên liệu.
• Máy bay hơi dung môi: Loại bỏ dung môi khỏi dầu sau khi chiết xuất.
• Hệ thống thu hồi dung môi: Tái sử dụng dung môi để tiết kiệm chi phí và đảm bảo an toàn môi trường.

 

- Máy lọc dầu thô

 

• Máy lọc tấm hoặc máy lọc khung bản: Loại bỏ cặn bã, tạp chất thô trong dầu.
• Thiết bị lọc ly tâm: Sử dụng lực ly tâm để tách các tạp chất nhỏ hơn.

 

- Máy tinh luyện dầu

Nhà máy lọc dầu ăn là bộ phận cuối cùng của dây chuyền sản xuất dầu ăn, đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ tạp chất và nâng cao chất lượng dầu thô. Các nhà máy lọc dầu bao gồm quá trình khử keo, khử axit, khử màu, khử mùi, tách sáp và phân đoạn. 

• Thiết bị khử keo: Loại bỏ phospholipid gây đục dầu.
• Thiết bị trung hòa: Dùng dung dịch kiềm để loại bỏ axit béo tự do.
• Máy tẩy màu dầu: Sử dụng than hoạt tính hoặc đất sét để hấp phụ các sắc tố không mong muốn.
• Thiết bị khử mùi: Dùng phương pháp chưng cất để loại bỏ các hợp chất gây mùi khó chịu.

 

- Máy đóng gói và bảo quản

 

• Máy chiết rót dầu: Máy chiết rót sẽ định lượng và chiết rót dầu vào chai hoặc bao bì.
• Máy đóng nắp: Đảm bảo chai dầu được niêm phong kín, tránh rò rỉ.
• Máy dán nhãn: Dán nhãn sản phẩm giúp truy xuất nguồn gốc và thông tin cần thiết.
• Hệ thống bảo quản: Gồm các bồn chứa dầu và kho lạnh để bảo quản dầu trước khi phân phối.

Nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến, dây chuyền sản xuất dầu ăn ngày càng tối ưu, giúp đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Việc hiểu rõ quy trình này không chỉ giúp người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm tốt mà còn nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm trong đời sống hằng ngày.

Bài viết liên quan:

• Các yếu tố để vận hành dây chuyền sản xuất hiệu quả
• Hiểu rõ 8 bước trong quy trình sản xuất sản phẩm